Wskaźnik zwięzłości

4 lutego 2015 Posted in Bez kategorii

Wskaźnik zwięzłości jest liczbą oderwaną i oznaczono go literą f. Jednostka f odpowiada w przybliżeniu wytrzymałości na ściskanie równej 10 MPa. Im wyższy wskaźnik f, tym skała jest trudniej urabialna i jest bardziej zwięzła. Klasyfikacja prof. Pro- todiakonowa znajduje zastosowanie przy obliczeniach nacisku skał na obudowę, doborze maszyn do urabiania itp. Klasyfikację skał prof. Protodiakonowa podano w tabl. 6.1.

W Polsce Główny Instytut Górnictwa GIG opracował wskaźniki zwięzłości dla węgli naszych zagłębi węglowych. Według tej klasyfikacji węgle zostały podzielone na pięć klas:

– klasa I – f = poniżej 0,40 – węgle szczególnie łatwo urabialne,

– klasa II – / = 0,41 do 0,80 – węgle bardzo łatwo ura bialne,

– klasa III — f = 0,81 do 1,40 – węgle łatwo urabialne,

– klasa IV – jf = 1,41 do 2,40 – węgle trudno urabialne,

– klasa V – / = powyżej 2,40 – węgle bardzo trudno urabialne.

Klasyfikacja ta stosowana jest przy doborze maszyn do urabiania. Węgle klasy I i II mogą być urabiane młotkami mechanicznymi i kombajnami, klasy III – wrębiarkami i kombajnami, klasy IV – wrębiarkami i materiałami wybuchowymi oraz niektórymi typami kombajnów, klasy V – tylko materiałami wybuchowymi.

Urabialność skał. Cecha ta jest ściśle związana ze zwięzłością, gdyż im wyższy wskaźnik zwięzłości, tym skała jest trudniej urabialna. Przez urabialność skały rozumie się podatność skały na oddzielenie jej części od calizny za pomocą narzędzi, maszyn do urabiania lub materiałów wybuchowych. Urabialność jest związana z twardością i zwięzłością skał, ciśnieniem górotworu, wymiarami poprzecznymi przodku i jego postępem. Przy urabianiu skał zasadnicze znaczenie mają płaszczyzny o zmniejszonej wytrzymałości (spoistości) tzw. płaszczyzny lupliwości.

Sprężystość skał. Sprężystością skały nazywa się właściwość skały zimemania “ kształtu pod działaniem sił zewnętrznych i przyjmowania pierwotnego kształtu po ustaniu działania tych sił. Odznaczają się nią skały zwięzłe i bardzo zwięzłe. Sprężystość skały zwiększa opór przy jej urabianiu, zmniejsza się więc urabialność skały.